Jak powstawała nasza strona internetowa i co możemy na niej znaleźć ?

Od wielu lat toczyła się dyskusja na temat potrzeby udostępnienia szerokiemu gronu zainteresowanych osób podstawowych informacji dotyczących historii cmentarzy znajdujących się na terenie Łomży. Dane na temat pochowanych tam osób były szczątkowe i rozproszone w licznych, często niedostępnych dla ogółu publikacjach. Najwięcej ciekawych wątków odnaleźć można w publikacjach Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej, Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego im. Wagów i portalu historialomzy.pl. Brakowało jednej platformy informacyjnej, na której odnaleźć by można wiadomości o spoczywających na naszych cmentarzach dawnych mieszkańcach Ziemi Łomżyńskiej. Taką rolę miała spełnić strona internetowa przygotowana kilka lat temu w porozumieniu z prof. Romanem Englerem rektorem Wyższej szkoły Agrobiznesu w Łomży. Efekt był ciekawy ale nie w pełni zadowalający. Możliwość zbudowania specjalnej strony internetowej poświęconej łomżyńskim nekropoliom pojawiła się w 2017 r. Wówczas Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Łomży na czele z Panią Prezes dr. Małgorzatą Frąckiewicz złożyło aplikację do Programu DIALOG ogłoszonego przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Wniosek uzyskał akceptację. W ramach realizacji projektu nr rej. DIALOG 0104/DLG/2017/10 pt. : „Zachować w pamięci” – Wielokulturowy wymiar współczesnej tożsamości mieszkańców Ziemi Łomżyńskiej w oparciu o materialne ślady historii (cmentarze wyznaniowe i Księga Pamięci Gminy Żydowskiej w Łomży” jednym z komponentów było przygotowanie strony internetowej o nazwie cmentarze.lomza.pl obejmującej wszystkie cmentarze w Łomży powstałe przed 1945 r.

Wśród nich najstarszym jest zespół cmentarzy wyznaniowych, chrześcijańskich składający się z powstałych w 1801 r. cmentarzy katolickiego i protestanckiego powiększony w latach 30-tych XIX w. o sąsiadujący z nimi cmentarz ludności prawosławnej. Ten zespół usytuowany jest przy ul. M. Kopernika w Łomży. Wykonana została inwentaryzacja wszystkich istniejących na tym cmentarzu grobów, na podstawie której zespół kierowany przez Pana Tomasza Olczyka stworzył specjalną wyszukiwarkę umożliwiającą odnalezienie na cmentarzu grobu poszukiwanej osoby. Pan Damian Brzozowski przygotował prezentację w postaci wirtualnego spaceru. Proboszcz parafii katedralnej p.w. św. Michała w Łomży ks. Kan. Marian Mieczkowski napisał tekst omawiający historię i znaczenie wspomnianego zespołu cmentarzy wyznaniowych oraz biogramy księży spoczywających na łomżyńskiej nekropolii. Parafia udostępniła także własne posiadane materiały źródłowe i metrykalne. Autor Niniejszych słów przygotował część prezentowanych not biograficznych i opisy historyczne.

Ponadto na naszej stronie prezentowane są dwa cmentarze żydowskie : tzw. stary cmentarz żydowski z lat 20-tych XIX w., położony przy ul. Rybaki oraz nowy cmentarz żydowski z końca XIX w. znajdujący się przy ul. Wąskiej. Materiały dotyczące tego ostatniego cmentarza pozyskaliśmy m.in. od działającej w USA organizacji noszącej nazwę „Łomża Jewish Cemetery Foundation”, której współzałożycielem jest pochodzący z Łomży Marek Kamiński. Fundacja ta od lat 90-tych XX w. społecznie sprawuje opiekę nad tzw. nowym cmentarzem żydowskim w Łomży. Na obu cmentarzach znajduje się ok. 600 nagrobków macew z napisami hebrajskimi. Do współpracy przy tłumaczeniu tych inskrypcji zaprosiłem Panią Ewę Wroczyńską wieloletnią kierownik Muzeum w Tykocinie. Z efektami pracy Pani Ewy możemy zaznajomić się na łamach tej strony.

Uzupełnieniem opisu cmentarzy w Łomży jest charakterystyka nieistniejącego już dawnego rosyjskiego cmentarza wojskowego z 1861 r., na którego terenie pobudowany został kompleks Sanktuarium Miłosierdzia Bożego przy ul. Kard. S. Wyszyńskiego.

Efektem naszej pracy jest ta powyższa strona internetowa. Zaprezentowaliśmy tu historię cmentarzy, najciekawsze zachowane budowle, wybór biogramów wybitnych mieszkańców Łomży pochowanych na terenie tych nekropoli. Celowo skoncentrowaliśmy się na osobach, a nie tylko na wyglądzie ich nagrobków. Dobór not biograficznych będzie poszerzony o kolejne wpisy na ww. stronie internetowej. Każdy będzie mógł przesłać do administratora strony przygotowane przez siebie noty biograficzne swoich przodków oraz inne nowe informacje z możliwością ich zaprezentowania. Liczymy na współpracę szerokiego grona osób zainteresowanych historią Ziemi Łomżyńskiej.

Zapraszam do korzystania ze strony i współpracy przy jej dalszej rozbudowie.

Sławomir Zgrzywa